İngiltere’de İş Görüşmesinde Adaya Sorulması Yasak Olan Sorular

Bir iş görüşmesine başvururken geçmişinizde yaşadıklarınız ya da kişisel hayatınız o görüşmede aleyhinize kullanılıp sizi zor duruma düşürebilecek bir araç olarak kullanılmamalı. Ne yazık ki Türkiye’de böyle durumlarla karşılaşma olasılığımız bulunmakta. Konu yurt dışında yaşamaya gelince, özellikle İngiltere gibi kendi içine kapanık bir ada ülkesinde işler nasıl yürümekte? İngilizce’nin ana diliniz olmaması gibi bir etmen aleyhinize delil olarak kullanılabilir mi? Bu ve buna benzer soruları gelin birlikte cevaplayalım.

İngiltere insan haklarına ciddi bir biçimde önem verir. Bunun için cebinizde bulunan paraya da bakmaz üstelik. Eğer ki iş görüşmesinde işveren görüşmeye gelen bir kişiyi işe almak istemiyorsa, bunu düzgün bir biçimde belirtmesi gerekmektedir. Örneğin “çalışanlara yemek dağıtma işini fiziksel bir engelin bulunuyorken yapamazsın” cümlesini bile kullanmak yasak. Çünkü bu ifade ile fiziksel engelli bireyler dışlanmış oluyor. Bunu ifade etmenin daha düzgün yolları bulunmakta ve bunların kullanılması beklenmektedir.

Aynı şekilde iş ilanlarında da eşitlik olması gerekmektedir. Sadece erkeklere özel bir dergide iş ilanı veremiyorsunuz mesela. İş ilanı verirken bile bir eşitlik gözetilmektedir. Bu kurallar hakkında geniş bilgiyi çeşitli danışma şirketleri vermektedir. Biz gelelim sorulmaması gereken sorulara.

İngiliz Vatandaşı Mısınız / İngilizce Ana Diliniz Mi?

Yasalar gereği işverenler, başvuruda bulunan adayların İngiltere’de çalışma haklarının olup olmadığını kontrol etmek zorunda. Ancak din, dil, ırk gibi kökenlerin sorulması daha çok soruya yol açıp bir dışlanmışlık hissi yaratacağından bu soruları sormak yasak. Ancak size hangi dilleri etkili bir şekilde kullanabildiğinizi sorabilirler. Bu durumda cevap olarak “İngiltere’de çalışma hakkına sahibim ve İngilizce’yi iyi bir şekilde kullanabiliyorum” cümlesini kullanabilirsiniz.

Evli Misiniz?

Ne yazık ki ülkemizde işe girerken sözleşmeye X yıl kadar çocuk sahibi olmama şartı bile koyulabilmekte. Ancak İngiltere’de medeni durum, çocuk ya da gelecekle ilgili aile planları sorulamaz. Bu sorular sadece aday üzerinde baskı kurduğu için yasaklanmamıştır. Adayın iş yeteneğiyle alakası olmayan cinsel yönelimi hakkında da bilgi içerdiğinden iş ile herhangi bir alakası yoktur. Ancak size “İşe gelmenize engel olacak bağlı bulunduğunuz bir durum var mı?” şeklinde bir soruyla çıkagelip dolaylı yoldan durumunuzu sorabilirler. Siz de “Profesyonel yaşantımı ve özel hayatımı ayrı tutmayı tercih ederim” tarzında bir cevap verip bu soruyu nazik bir şekilde geçebilirsiniz.

Kaç Yaşındasınız?

Son derece sıradan ve masum bir soru gibi görünse de yaş ile ilgili detaylar iş görüşmesinde sorulmaz. Tabii ki bazı durumlarda 18’den büyük olmak gerekir. O yüzden size kaç yaşında olduğunuz değil 18’den büyük olup olmadığınız ya da üniversiteden ne zaman mezun olduğunuz sorulur.

Son İşinizde Kaç Gün Hasta İzni Aldınız?

Yazının başında fiziksel engellerin sorulmasının yasak olduğundan bahsetmiştik. Aynı şekilde geçirilen hastalıklar ve buna bağlı olarak yasal hakkınız olan izinleri kullanmanız da başvuru yaptığınız şirketi ilgilendirmez. Hepsi aynı kategoridedir. Ancak size “Bu işi etkili bir şekilde yapabilmeniz için herhangi bir özel yardıma ihtiyacınız var mı?” şeklinde bir soru sorabilirler.

Sevebilirsin...

Yurda Kesin Dönüş Öncesi Neler Yapılmalı?

11 Maddede Danışman Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

İngiltere’de Banka Hesabı Nasıl Açılır?

Mahkumluk Geçmişiniz Var Mı?

Bir nevi sicil kaydı. Ancak sicil kaydı gerektiren çocuk bakımı, bankacılık gibi işler dışında cezası çoktan çekildiyse işe alınmama gibi bir durumu yok. Zaten böyle bir şey gerekiyorsa sicil kaydı iş başvurusu sırasında istenir ve ona göre aday elenir. Yani görüşmeye çağrıldıktan sonra böyle bir şey sorulmaz. Yani aday hapishaneye hiç girmemiş gibi davranılır.

Bunlar haricinde “Sendika üyesi misiniz?”, “Hangi dine mensupsunuz?”, “Cinsel yöneliminiz nedir?”, “Bunları bir şeyler içerken tartışabilir miyiz?” şeklindeki sorular da adaya sorulamaz. Kısacası iş sektörü ve sizin hizmetinizle direkt olarak bağlantısı olmayan konuların iş görüşmelerinde sorulması ayrımcılık olarak görülmektedir. Fakat aynı pozisyona başvurmuş ve aynı özelliklere sahip iki kişiden bir tanesi engelliyse, işe alma hakkı engelli olandan yana kullanılırsa bu ayrımcılık olarak sayılmamaktadır.

Eğer kafanıza takılan sorularınız varsa bize bilgi@ingiltererehberi.net’ten ulaşabilirsiniz.