Yazılım üretme diğer mesleklere bakıldığında tarihi boyutu ile yeni bir meslek sayılabilir. Doktorluk, inşaat mühendisliği, mimarlık, vs. gibi meslekler neredeyse insanlık tarihi ile yaşıt iken bilgisayar mühendisliği ve özelinde yazılımcılık en fazla 50 yıl geçmişe dayanan bir meslek. Son 20-30 yılda ise çok hızlı bir yükseliş trendinde.
Bu mesleği yapan uzmanlara olan talep tüm dünyada olduğu gibi İngiltere’de de sürekli yükseliyor ve azalacak gibi de görünmüyor zira neredeyse dokunduğumuz herşeyin içinde bir yazılım var ve dünya yazılım üzerinde dönüyor desek yalan olmaz. Evinizdeki kombiden, elinizden düşürmediğiniz cep telefonuna, elektrik sayacınızdan kullandığınız arabaya kadar her yerde yazılım var. Hal böyle olunca da tüm bu yazılımları üreten uzmanlara ihtiyaç var. Bugün elektrik kesintisi nasıl hayatı felç edebiliyorsa yazılımların çalışmaması ya da yazılım kaynaklı bir hatanın ortaya çıkması tüm hayatı felç edebiliyor. Uçak bileti almaktan tutun da bankacılık işlemlerine kadar herşey bir anda durabiliyor.
İngiltere %4 ila 5 işsizlik oranı ile iş piyasası açısından işsizlik oranı Avrupa’nın en düşük ülkelerinden biri. Üstelik bu oran nitelikli çalışanlarda çok daha düşük seviyelerde yani nitelikli bir çalışanın işsiz kalması neredeyse imkansız. Yazılım üretimi doğası gereği analitik zeka ve yüksek konsantrasyon gerektiren bir iş. Bir de sürekli kendini geliştirmenizi isteyen bir meslek. Bu yüzden bu mesleği bu niteliklere sahip ve istekli insanlar yapabiliyor. Bu da iyi yazılımcıların kolay yetişmiyor olması sonucunu doğuruyor. Bu meslek erbaplarına talep çok arz az olunca da yazılımcılar aranan kişiler haline geliyor.
Peki bu pozitif durumun yarattığı fırsatları nasıl kullanacaksınız? İngiltere’de yazılımcı olarak nasıl iş bulacaksınız?
İyi Bir Özgeçmiş Hazırlayın
Her ne iş yaparsanız yapın, iyi iş imkanlarına ulaşabilmek için o işi iyi sunmalısınız. Sunum çok önemlidir. Yazılımcıların temel eksiklerinden biri sosyal yönlerinin genelde zayıf olmasıdır. Yazılımcılar bilgisayar başında uzun saatler çalışır ve çok analitik düşünen insanlardır. Bu durum yazılımcıların sunum becerilerini azaltabilir. Bu yüzden yaptığınız işin değerini gözlemeli ve çalıştığınız şirketlere neler kattığınızı bilmelisiniz. Bir yerde ne kadar çalıştığınız elbette önemlidir fakat daha da önemlisi çalıştığınız yerde ne gibi bir katma değer yarattığınız ve şirkete ne kazandırdığınızdır.
Birkaç çarpıcı özgeçmiş şablonu bularak bunları inceleyin ve sizi en iyi yansıtabilecek şablonu bulun. Özgeçmişinizde çalıştığınız yerleri ve buralarda yaptığınız işleri ve aldığınız sorumlulukları mümkünse rakamlar belirterek yazın. Eğitim durumunuz ve sahip olduğunuz sertifikaları da eklemeyi unutmayın. Adres kısmına sadece şehir yazsanız olabilir. Bunlar bir özgeçmişin temel çatışını oluşturur. Burda rakam belirtin ile kastettiğimiz şey örneğin sizin geliştirdiğiniz yazılım şirkette nerde ne amaçla kullanılırken nasıl bir sonuç elde edilmesine yaradı? Şirkete direk para kazandırdı ise bunun boyutu ne? Şirkete direk para kazandırmayıp başka sistemlerle birlikte kullanıldı ise fark yaratan şey ne? Bunları kısaca 1-2 cümle ile de olsa belirtin.
Türkiye’de özgeçmişlerde medeni durum, askerlik durumu, hobiler ve fotoğraf yer almaktadır. İngiltere’de bunlar özgeçmişe koyulmaz ve koyulması tuhaf karşılanır. Üstelik iş görüşmesinde bu ve benzeri bazı şeylerin sorulması kişisel alana girmek olarak algılanır ve kanunen yasaktır. Dolayısıyla bunları özgeçmişinize yazmayın.
Referans sadece iş teklifi alırsanız verilmelidir. Bunları özgeçmişinize önceden yazmanıza gerek yok zira özgeçmişinizi birçok kanalda yayınlayacaksınız ve birçok insan okuyacak. Bunların hepsinin sizin referanslarınızın isim ve iletişim bilgilerini görmesine gerek yoktur. Sadece son aşamaya gelmiş ve teklif alma durumunda referanslar istenebilir ve verilir.
Çok uzun özgeçmişler hazırlamayın. 2-3 sayfayı geçmesin.
Yazılımcılar farklı pozisyonlarda çalışabilirler. Yazılım takım lideri olabilirsiniz, ürün müdürlüğü yapabilirsiniz, ya da direk sadece yazılım geliştirme yapabilirsiniz. Bu durumlar için farklı birkaç özgeçmiş hazırlayabilirsiniz.
Başvuru Yerleri ve İşverenlere Ulaşmak
Recuiter Web Siteleri ve Büyük Recruitment Siteleri
Günümüzde hemen herşeyde olduğu gibi bu konuda da herşey artık internette yapılır durumda. İngiltere’de her iş kolunda eleman bulma oldukça profosyonel bir şekilde yapılmaktadır ve binlerce recruiter (ik firması) şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerin hepsinin web sitesinde iş ilanları yer alır. Ayrıca bu şirketler açık pozisyonları bu konuda hizmet eden çok büyük iş arama sitelerinde de yayınlarlar. Bu sitelerde profil oluşturup, gerekli bilgileri ve anahtar kelimeleri girmeli ve özgeçmişinizi eklemelisiniz. Bu sayede binlerce recruiter şirket özgeçmişinizi görebilir ve sizinle temasa geçer. Onların sizinle temasa geçmesinin yanında siz de mutlaka pro-aktif olun ve profilinize uygun işlere başvurun. İş başvurularınızın sayısı önemlidir. Elbette mümkün olduğunca çok firmaya ve fırsata ulaşmak en güzelidir fakat her önünüze gelen işe başvurmayın. Recruiterların gözünde “desperate bir şekilde iş arıyor” imajı vermemeye dikkat edin.
Yüzlerce büyük iş arama sitesi olduğu için hepsine bu yazıda değinmek mümkün olmaz. Google’da “software jobs in the uk”, “it jobs in the uk”, “it contractor jobs in the uk”, “contractor software development jobs in london” vs. gibi anahtar cümleler ile arama yaptığınızda karşınıza indeed.co.uk, reed.co.uk, jobsite.co.uk ve daha yüzlerce iş arama sitesi çıkar. Tüm bu siteleri içeren kendinize ait bir liste oluşturup hepsinde profilinizi oluşturmanız faydalı olacaktır. Bu gibi sitelerde iş arama ve başvuruları yapmayı da unutmayın!
Tanıdıklar
Bunun yanında İngiltere’de IT sektöründe olan tanıdıklarınızla mutlaka temasa geçin ve özgeçmişinizi ulaştırın. Tanıdığınız kişiler IT sektöründe değilse fakat profosyonel iş dünyasında ise özgeçmişinizi onlara ulaştırmanız da fadalı olur zira her sektörde herkes yazılımcı arayan birilerine mutlaka denk gelir. Bu da size çıkabilecek fırsatlardan haberdar olma ve işverene özgeçmişinizi ulaştırma imkanı sağlar.
Linkedin
Linkedin uzun süredir Jobs adı altında işverenlere kendi iş ilanlarını yayınlama imkanı vermektedir. Her profosyonelin ve her firmanın Linkedin’de üyeliği bulunmaktadır. Linkedin profilinizi sürekli güncel tutun ve aynen özgeçmişinizde olduğu gibi Linkedin profilinize de gözünüz gibi bakın. Linkedin’in Jobs kısmından arama yapıp hem recruiter firmalara, hem recruiter kişilere hem de iş ilanın sahibi firmalara direk ulaşabilirsiniz. Herkese bağlantı isteği göndermenize gerek yok, Linkedin’in inMail denen mesajlaşma imkanı ile önce bir mesaj gönderip işe olan ilginiz belirtebilir ve kendinizi tanıtabilirsiniz. Sonrasında temasa geçtiğiniz kişi ya da şirket sizi yönlendirecek ve konuyu ilerletecektir. Eğer inMail krediniz biterse ya yenilerini satın alın ya da Linkedin’in sunduğu premium üyeliklere geçin.
Başvurularınıza Cevap Alma ve Sonrasındaki Süreç
Başvurularınıza cevaplar telefon ve email ile gelir. İngiltere’deki recruiter şirket çalışanları oldukça pro-aktif yani tabir caizse çok cabbar ceval insanlardır. Nitelikli elemanın özgeçmişine ulaştıklarında ona mutlaka bir iş bulmak isterler. Bunun en temel nedeni recruiterların bu işten para kazanıyor olmasıdır. Ne kadar nitelikli bir eleman bulurlarsa kazandıkları para o ölçüde artar zira sizin kazanacağınız para ölçüsünde para kazanırlar.
Telefon görüşmelerinde sorulan sorulara net cevap verin ve fazla detaya girmeyin. Emaillerde de aynı şekilde, sadece yeteri kadar bilgi verin. Bazı recruiterlar hangi firmalarla görüştüğünüz gibi işle alakalı olmayan sorular sorarlar. Bu soruları ustalıkla geçiştirin. Bu soruların amacı hangi firmaların eleman aradığını öğrenip o firmalara eleman sağlamak amaçlı pazarlama yapmaktır. Eğer İngiltere’ye yeni gitti iseniz ve acilen iş arıyorsanız rectuirerlar bu durumu her türlü kullanmak isterler ve bu tür sorular sorabilirler. Siz sadece iş çerçevesinde sorularla ilgilenin, diğerlerini sessiz kalarak ya da işle ilgili konulara geçerek geçiştirebilirsiniz.
Recruiter telefon veya email ile ikna olursa sizi görüşmeye devam eder ve yüzyüze görüşür. Eğer size iş sağlamaya karar verirse iş teklifi alırsınız. O aşamaya gelmeniz çok uzun sürmez, 1 hafta hatta bazen çok daha kısa sürebilir. Tebrikler! İş teklifi aldınız. Peki şimdi ne olacak? İş teklifi aldığınızda size sordukları maaş beklentinize göre bir maaş teklif edilir. Bu teklif beklentinize uygunsa işi kabul ettiğinizi belirtip resmi teklifi isteyin. Resmi teklifi mutlaka detaylıca okuyun ve kontrol edin. Sonrasında sözleşme imzalanır ve işe başlarsınız. İşvereniniz çalışma izninizi kontrol eder ve NIN’i yani National Insurance Number isimli numarayı sorar. Bu numaranın nasıl alınacağına dair yazımıza
buradan ulaşabilirsiniz. Bunları gösterip işe başlarsınız.
Ne Kadar Para Kazanırım?
İngiltere’ye Ankara Anlaşması ile gidenler bir iş planı hazırlar ve o plan dahilinde başvuru yapıp vize alırlar. Bu bir girişimci vizesidir fakat birçok kişi bu vize ile gidip kontraktor yani sözleşmeli çalışmayı tercih eder. Bu durumda şirketin direk bir elemanı olmazsınız, yani şirketin bordrolu çalışanı (permanent emloyee) olmazsınız ve şirketin sağladığı benefitlerden yararlanamazsınız. Statünüz sözleşmeli (contractor) şeklindedir.
Her kontratın bir süresi olur ve İngiltere’de sözleşmeli çalışanların ücreti genelde günlük miktar verilerek belirtilir. Yazılımcılar için günlük ücretler 300 sterlin ile 500 sterlin arasındadır. Günlük 600-700 sterlin ücret alan yazılımcılar da vardır fakat bu ücretler için işinizde gerçekten iyi olmalısınız.
Kontratınız 3 aylık, 6 aylık ya da yıllık olabilir. Bu süre işverenin size ne kadar süreyle ihtiyaç duyduğuna ve istediğine göre değişir. Bu yüzden sözleşmeli çalışanlar bazen kontratlar arasında ara verebildiği gibi bazen de kadrolu çalışanlardan daha fazla çalışırlar zira bazen kontratlar ardı ardına eklenir. Tatil planlarınızı kendiniz yapmalısınız.
www.itjobswatch.co.uk – yazılımcı ücretlerini yayınlayan kapsamlı bir site.
Kontratınız bitmeden recruiterları haberdar etmelisinizki yeni kontrat yapabilesiniz. Eğer firma sizinle kontratı sonlandırmak isterse yeni bir firma yani bir bir iş aramalısınız.
Kazanılan bu paradan vergi alınır. Siz iş yaptığınız firmaya fatura kesersiniz, onlarda da anlaşmanıza göre günlük ya da haftalık ödeme yaparlar. Faturaları mutlaka saklamanız gerekir. Hem vergi öderken hem de vize uzatma başvurularınızda gerekir. İngiltere’de vergi oranı her %20’den başlar fakat bu oran kişinin durumuna göre değişir. Alabileceğiniz vergi indirimleri için muhasebecinize danışmayı ve bu konudaki uygulamaları en azından genel itibari ile bile olsa takip etmeniz sizin yararınıza olur.
İngiltere IT sektöründeki ücretlerle ilgili detaylı bilgiyi ITJosbWatch sitesinde bulabilirsiniz.
Peki Ya Rekabet Ne Olacak? Hintliler Tüm İşleri Kapmıyor Mu?
Her alanda olduğu gibi yazılım alanında da çalışanlar arasında rekabet elbette var. Üstelik oldukça çetin. Bu rekabette bazı ilginç faktörler de var. Bunlardan en başında yazılımcı olmak için illa bir formal eğitim gerekmiyor olması. Yazımızın başında da dediğimiz gibi yazılımcı olmak için analitik bir zekaya ve üstün konsantrasyon yeteneğine sahip olmanız gerekir. Eğer bunlara sahipseniz yazılımcı olabilirsiniz ve illa bilgisayar mühendisi olmak gibi bir mecburiyetiniz de yok. Erken yaşta yazılım geliştirmeye başlayan, diğer mühendislik alanlarında eğitim alıp kurs ve çalışma ortamı ile yazılım geliştirme öğrenen, kariyer değişikliği yapıp bilgisayar programlama eğitimi alan birçok insan bu mesleği başarı ile yapabilmektedir. Bu da bu alandaki rekabeti artırır.
Doktor diploması olmayan bir kişi doktorluk yapamaz, inşaat mühendisi olmayan biri inşaat sektöründe çalışamaz, avukat olmayan birisi Avukatlık yapamaz. Bu tür meslekler kanun ve regülasyonlarla belirlenmiş kurallara uymak zorundadır. Hem devlet hem de işverenler buna dikkat eder ve sizden hem ilgili diploma hem de işe özel sertifikalar gerekiyorsa onları ister. Yazılımcılar için ise o işi yapabiliyor olmak ve o işte tecrübeli olmak yeterlidir. Diploma istenebilir fakat iyi bir yazılımcı iseniz diploma şartı koşulmaz.
Diğer ilginç bir nokta ise hemen her konuda açık kaynaklı yazılımların sayısının her geçen gün artıyor olması. Örneğin bundan 20 yıl önce sadece web sitesi yaparak iyi paralar kazanabiliyorken artık bu durum geçerli değildir. WordPress ya da benzer yazılımlarla bir web sitesi kolayca hazırlanabilmektedir. Benzer durum her alanda geçerlidir. Bu da bu yazılımları özelleştirmeyi bir miktar bilen insanların kendine yazılımcı demesine yol açmaktadır. Bu faktörde rekabetin dozunu artırır. Bu yüzden herkeste olmayan yazılım geliştirme niteliklerine sahip olmak önemlidir.
Peki gelelim Hintliler’e? Bu konuda hem dil hem de matematik bizden yana değil. Hindistan uzun süre İngiliz egemenliğinde kalan bir ülke olduğu için Hindistan’da ortak dil İngilizce’dir ve birçok insan İngilizce bilir. Buna bir de Hindistan nüfusunun 1 milyar 293 milyon kişi olmasını eklersek konu iyice ciddi bir hal alır. Her yıl binlerce yazılım uzmanı Hindistan’dan dünyaya dağılır ve İngiltere de bundan nasibini alır. Hindistan’da yaşam standardı birçok ülkeden geride olduğu için Hintliler çoğu diğer ülke vatandaşlarından daha az ücretle çalışmaya razı olabilirler. Bunu gittikleri ülkeye alışıp ve işlerinde iyice tecrübe kazanıncaya kadar yaparlar ve bu da işverenlerin onları tercih etmesine yol açar.
Bu faktörlerden dolayı Hintliler IT sektöründe her yerdedir. Onlarla rekabet edebilmek için işinizde iyi olmalı, İngilizce ve sosyal becerilerinizi geliştirmelisiniz. Tüm bunlara rağmen Türkiye’den İngiltere’ye giden yazılımcılar genelde iş bulabilmekte ve iyi işlerde çalışabilmektedir. Tecrübelerimiz bunu göstermektedir.
Türkiye’deki İş Tecrübemi Saymadılar. Ne Yapmalıyım?
Bu konuda gerçekçi olmak gerekir. Türkiye içerden bizlere çok önemli görünebilir ve günlük siyaset ile sosyal yaşamın harareti bizi dışarıyı anlamaktan alıkoyabilir. Fakat İngiltere gelişmiş ve rekabetçi bir ülkedir. Her alanda en iyi uzmanları çeken her alanda adeta bir premier lig gibidir. Bu yüzden Türkiye’deki iş tecrübesi İngiltere’de birşey ifade etmeyebilir. Örneğin bir bankada 10 yıl yazılım geliştirme yönetmeni olarak çalışıp İngiltere’de iş bulamayabilirsiniz zira İngiltere’de yönetici anlayışı bizden farklıdır. Orda alanınızda spesifik olarak uzman olmanız beklenir ve yönetici ünvanları bizdeki kadar kolay verilmez. Yani bizdeki gibi her önüne gelenin Linkedin’de “manager” olduğu gibi İngiltere’de manager pozisyonu bol kepçe dağıtılmaz.
Bu durumda iş tecrübesinin yanında spesifik konulardaki uzmanlığınızı, bilginizi ve tecrübenizi geliştirmenizi öneririz. Ayrıca trendleri takip edip sürekli öğrenmeyi bir kültür haline getirirseniz hiç işsiz kalmaz, aksine hep aranan biri olursunuz.
Bu yazımızda İngiltere’de yazılımcı olarak iş bulmanın püf noktalarını anlattık. Bunları dikkate alırsanız iş bulmakta zorlanmazsınız. Ayrıca bu temel prensipler IT’nin her alanında uygulanabilir ve başarılı bir kariyer yapmanıza imkan verir.
İngiltere’de iş ararken faydalanabileceğiniz iş arama siteleri ve recruitment sitelerinin web adreslerini ingiltererehberi.net’te bulabilirsiniz. Listeye sitemizin üst menüsünden
İş Arama Siteleri linkini ya da bu
linki tıklayarak ulaşabilirsiniz.
Vize, İngiltere’de iş kurma ve Ankara Anlaşması hakkında soru ve görüşleriniz için bize bilgi@ingiltererehberi.net eposta adresinden ulaşabilirsiniz.
